Nyjelakim.net

Kovat e mbushura me fjalë (boshe)

Në filllim ishin tingujt pastaj mbërritën domethëniet e rënda. Gjatë periudhës së diktaturës gjuha e drunjtë u eksperimentua kudo e tek gjithkush. Mbaj mend se këto shënjime, domethënie peshonin aq shumë sa të mpinin gjatë¹. Në këtë kontekst vetë ekzistenca e fjalës kalitje, e cila nuk përdoret më përveç në kujtim të kohës së shkuar, pati një jetë të vetën vetëm gjatë periudhës së diktaturës dhe mbarte si kuptim forcimin e trupit nëpërmjet ushtrimeve fizike e gjimnastikës².

Ndërkohë edhe pse shprehjet në fytyrat e njerëzve ndryshonin e deri diku edhe gjallëroheshin gjatë kohës që flisnin, prapë se prapi thëniet e tyre ishin të zëvendësueshme e fare mirë mund të shkëmbenin folësin me një tjetër (shpeshherë jo i pranishëm).

‘ … kuptimi zë rrënjë si një kuptim tejet i plotë (i mbushur), arratia (fuga) e të cilit e përpin subjektin dhe e hedh në çka s’do të ishte gjë tjetër veçse fenomeni delirant, kërthiza e tij ³‘.

Jacques Lacan mëton se kemi dy tipe fjalësh, fjalë boshe dhe të plota. Fjala është bosh kur fiksohet, zë vend tek aktualiteti, në hic e nunc. Kjo fjalë boshe brendashkruhet në regjistrin imagjinar, aty ku subjektit s’i ngelet veçse të zhduket prapa saj ndërkohë që ajo (fjala boshe) shkon përpara e vetme, pa rreshtur, pa një pikë qepje (point de capiton) ndalimi, në një rrëshqitje të pafundme në të cilën nuk merr dot asgjë me vete, as simptomën. Kjo përbën një reale per se. Këtu nuk ndeshim asnjë ndalesë të fugës së kuptimit dhe asnjë ngulitje që duhej të kryhej nëpërmjet metaforës e lidhur kjo ngushtësisht me dëshirën për të thënë me njëfarë shtyse të brendshme.

Për këtë arsye paradigma e ‘kovave të mbushura me fjalë boshe’ i referohet asaj me të cilën ndeshem në punën time, por dhe ne jetën e përditshme në shkëmbimet me punonjësit nëpër institucionet e ndryshme, shkollat, gjimnazet madje edhe në vetë jetën sociale. Me çfarë ndeshem?

Subjekti si i shpuar (S) dhe me një mungesë e lidhur kjo me vetë strukturën e tij, është krejtësisht i patolerueshëm e i padurueshëm nga individët të cilët rreken të përfundojnë me shpejtësi fjalitë e njëri-tjetrit, t’i plotësojnë ato, dinë me bindje të plotë se ç’do të thotë tjetri që në krye të thënies. Kjo më kujton operacionin e prerjes dhe të sharrimit që në rrënjë të gjuhës, aty ku subjekti do duhej të themelohet e të ngrihej në këmbë. Por cilësia më e rëndësishme e këtyre fjalëve boshe është boshatisja e tyre nga afekti dhe historia e subjektit, ndaj subjekti që qëndron pas tyre mbetet i ngurtësuar, i zbehur e thuajse i vanitur.

 E gjitha kjo në përpjekje për të kujtuar sadopak diç(gjë) nga një hiç(gjë) histori ? Ndoshta. Sepse në fund të fundit ato ishin të gjitha mbresa por aspak të zëvendësueshme si folësit e tyre, ndërkohë që më tregonin me gisht për nga humbëtira. A ka subjekt aty në këtë humbëtirë?

E pra kjo është çështja. Ka apo s’ka ?

 Lacan-i na thotë se subjekt nuk bëhesh, domethënë ose je ose nuk je. Nuk ka kapërcime nga njëra gjendje në tjetrën si të kaloje urën e të mbërrije në bregun tjetër. Tepër matematike kjo çështje. Për aq sa kam matematikë ndër vete rrekem të mbërthejë diçka nga kjo çështje, të cilën nuk e ngatërroj aspak me dilemën shekspiriane, e cila në fund të fundit mund të tirret pafundësisht pasi përbën një pyetje.

Dëshiroj ta sqaroj këtë qysh në fillim. Të mos biem në grackën transhendentale të tejkalimeve nga njëra gjendje në tjetrën. Nuk ka tejkalime. Nuk ka raport seksual, thotë Jacques Lacan. Si të thuash të paktën vetmia është e juaja (pra sigurisht e Tjetrit) ndërsa dëshira është gjithmonë e Tjetrit pra ndërtohet në rrafshin T, pasojë e nyjëtimit të gjuhës në nivelin e Tjetrit⁴.

Por kjo vetmi e lidhur ngushtë me subjektin, veti e brendshme e strukturës, mundëson edhe gjuhën e brendshme të subjektit i cili i flet Tjetrit për të mos i folur pa rreshtur tjetrit të vogël. Çështja shtrohet nëse kjo vetmi e subjektit mundet ‘të shpiket’, në formë bricolage nga piskanaliza e kombinuar & e nyjëtuar me njëfarë proçedure artistike – ku kjo e fundit operon tek realja ?

Miller na thotë :

‘Në fushën e ligjërimit, nuk ka dyshim se psikanaliza i merr fillesat e saj tek funksioni i të folurit, por ia referon atë shkrimit. Ka nje largësi ndërmjet të folurit dhe të shkruarit. Psikanaliza vepron pikërisht në këtë hapësirë dhe e shfrytëzon këtë dallim^5′.

2. Shënjuesi dhe subjekti

« … çfarë e dallon shënjuesin nga shenja… është se shënjuesi është ajo çka përfaqëson subjektin te një shënjues tjetër, jo për një subjekt tjetër⁶… Subjekti farkëtohet nga një varg i caktuar nyjëtimesh që kanë ndodhur, dhe bie nga zinxhiri shënjues njëlloj sikurse bie fruti i pjekur nga dega⁷».

Subjekti në një përkufizim të ngushtë të termit është një efekt i shënjuesit në trup. Ç’ndodh kur ky efekt nuk është më i pranishëm apo i dukshëm ? A mungon subjekti ?

3. Angështia dhe ëndrra

 Në seminarin X, mbi angështinë, J. Lacan rrëfen një fabulë:

“Ricordo la favola, l’apologo, l’immagine divertente che davanti a voi avevo abbozzato. Indossando io stesso la maschera animale di cui riveste lo stregone della grotta dei Tre Fratelli, mi ero immaginato, in vostra presenza, di trovarmi di fronte a un altro animale,vero però, supposto per l’occasione di dimensioni gigantesche : una mantide religiosa. Dato che non sapevo quale fosse la maschera che portavo, potete facilmente immaginare che non mi sentivo affatto rassicurato di fronte all’evenienza che la mia maschera si prestasse a trarre in inganno la mia partner circa la mia identità. La cosa era accentuata dal fatto, che avevo aggiunto, che non vedevo la mia imagine nello specchio engimatico del globo oculare dell’insetto’.⁸

 Shpesh kjo fabulë më kujton situatën në të cilën ndodhem, përballë individëve të cilët nuk munden të pasqyrojnë kurrfarë imazhi të tjetrit e që në vend të saj bien ndesh me një reale të egër. Shpesh ndodhem në nivelin e kësaj fabule ballë për ballë me maska kafshësh.

Ëndrra si rrugë mbretërore drej të pavetëdijshmes, artikulon çështjen e shkronjës dhe të imazhit të pasqyruar në një sfond ankthi. Vërtet topologjike, mendova. Në rrëfimin e ëndrrës së artistes kemi një ekran ku shfaqet një fjalë e pakuptimtë me katër shkronja  m o r f , çdo shkronjë ka një formë të mirë përcaktuar dhe të dukshme. Nëpërmjet një lojë pasqyrash kjo fjalë ‘morf’ shndërrohet në ‘formë’ pasi ëndërruesja e rrëfen në tekstin e ëndrrës këtë fjalë (formë).

Ashtu si L. de Vinci i cili shkruante së prapthi (në shëmbëllim të drejtë ) për të ruajtur shpikjet e tij nga të tjerët duke i mbajtur të kodifikuara pra të pakuptimta në shikim të parë, ëndërruesja operon me një proçedurë përmbysëse tipike të punës onirike. Kjo punë artikulon mrekullisht çështjen e shkronjës e të imazhit të pasqyruar. Shënjuesi i kulluar e i pakuptimtë në vetvete morf vetëm falë proçedurës së përmbysjes në një lojë pasqyrimesh, arrin të nxjerr në pah anën e pasme të tij, form, të shënjuarin. Pika e qepjes (point de capiton) së shënjuesit e të shënjuarit ndodh në ekranin i cili luan rolin e pasqyrës në ëndërr dhe na ofron dy anët shënjuesin (S) dhe të shënjuarin (s) si në një fjongo Moebiane. Ata nuk mund të shkëputen nga njëri-tjetri përveçse në rastin e psikozës, ku subjekti nuk arrin dot t’i mbaj të lidhur  shënjuesin e të shënjuarin (S/s) por i përjeton si të ndarë. Fjalët (boshe) në këtë rast vërdallisen krejtësisht të lira e të shkëputura nga kuptimi dhe afekti. Ndaj ftohtësia psikotike është e asociuar shpesh dhe me një automatizëm të zinxhirit shënjues (p.sh. togfjalëshve të përdorur rishtazi si mbetje të gjuhës së hekurt).

Ëndrra nga ana tjetër vjen gjithmonë si kondensim i formës dhe fjalës e njëkohësisht është një vatër paradigmatike par excellence e së pavetëdijshmes. Trajta onirike ruan rreptësisht të fshehtat e saj si te L. de Vinci në një kërthizë të ëndrrës (l’ombilic du rêve). 

4. Arti sot

Sipas Gerard Wajcman arti sot ka ndryshuar dhe nuk ka më si qëllim të harrojë vështirësitë e ekzistencës. Gjatë konferencës së tij të titulluar ‘Çdo gjë që bie‘⁹ ai thotë se kohët janë në rënie ashtu si rënia e murit të Berlinit, kullat binjake, crash-i bankar, krizat që përsëriten, rëniet e diktaturave e kështu me rradhë dhe bashkë me to bien edhe ëndrrat e kohëve moderne. Një lloj Titaniku i idealeve. Nëse më parë dyert e muzeumeve hapeshin drejt lartësive qiellore dhe arti funksiononte si një anti-depresiv kulturor, sot ai na zhyt mu në zemër të reales. Në vend që të na dëfrejë e shpërqendrojë nga kjo reale, arti e merr atë në shënjestër dhe na ndan njëkohësisht (nous divise au passage). Na jep të shohim atë që ne nuk duam të shohim ose atë që ne e shohim veçse në të qindtën e sekondës si një shkreptimë. T’i japë formë reales duket se është tashmë detyra e re e artit. Kështu ai bëhet një rival serioz i filozofisë. Kjo kthesë e artit bashkëkohor përmblidhet kështu :

veprat e artistëve të mëdhenj sot nuk janë më sublime, ato janë simptoma. Arti mendon duke shfaqur, duke e prekur realen.¹⁰ 

Kështu në një lloj historie vertikale të kulturës e cila aspiron gjithmonë të ngjitet lart, arti na fton tashmë të zbresim. Përmbysja e perspektivës vepron edhe tek vlerat të cilat gjenden të kthyera nga ana e prapme, me kokë poshtë, të përmbysura. Pësohet kështu një farë zhvidhosje nga ëndrra tek realja, nga sublimja tek mbetjet, nga shpirti tek trupi, nga ligjërimi tek e folura e vrazhdë, nga lart-poshtë e kështu me rradhë.

Ëndrra e artistes shfaq në fund të saj edhe angështinë e lidhur kjo me ngjitjen lart (pra sigurisht me mundësinue e rënies poshtë) në kullën e xhamtë të Babelit. Por qëniet folëse jetojnë poshtë, nën të dhe ashtu si subjekti që bie, kemi një rikthim (nëpërmjet tuché-s) të tijin në habitusin e tij natyral, kështu kjo kullë mund të jetë vepra e fundit njerëzore, impromptu.

Jolka Nathanaili-Penotet

8 Nëntor 2013

———–

1Filologu Viktor Klemperer në librin e tij, ‘LTI, La langue du troisième Reich, carnets d’un philologue’, përmend konceptin e ngurtësimit fizik të paraqitur nga Hitleri tek Mein Kampf si pjesë e politikës së tij në fushën e edukimit ose edukimit fizik i cili zinte vendin kryesor. Hitleri kishte përzemër shprehjen ‘ngurtësim fizik‘. Për të formimi i karakterit ishte dytësor, ai formohej pikërisht atëherë kur trupi (fiziku) bëhet zot i edukimit dhe e ndrydh shpirtin. Në rangun e fundit të programit të tij pedagogjik do të gjejmë , edhe pse jo me dëshirë të zjarrtë, formimin e intelektit dhe ushqimet shpirtërore. Në disa kthesa që i ndërmerrte herë pas here shfaqet frika e njeriut që mendon dhe urrejtja ndaj mendimit.

2 Ka mjaft tabllo me piktura të realizmit socialist në G.K.A. që përfaqësonin ‘kalitjen’ të cilat duket se kanë tërhequr përfund edhe fjalën ‘kalitje’ pasi ajo ashtu sikurse dhe këto lloje pikturash nuk ekzistojnë më, janë zhdukur përveçse nëpër muzeume apo në dokumenta të shkruara përpara 90-tës.

3 Jacques Lacan, Il seminario III, Le psicosi, Torino, Einaudi, p. 296.

4 J. Lacan, Mësimet e mia, Onufri, 2012, f. 54.

5 Jacques Alain-Miller ‘Të lexosh një simptomë’ http://nyjelakim.net/read/?p=67

6 J. Lacan, op.cit., f.52.

7 Idem. f. 61-62.

8 J. Lacan, Il Seminario X, L’angoscia, Torino, Einaudi, p. 8.

9 G.Wajcman, ‘ Tout ce qui tombe’, konferencë e pabotuar, Muzeu i artit bashkëkohor ‘Palais de Tokyo’, Paris 2013.

10 Idem.

Gjysmëhapja

‘Ta prishim piramidën’ ! … Kundër prishjes së piramidës. !…Ta mbrojmë piramidën !

Po sikur ta ‘rehabilitojmë’… domethënë ta duam ?!

Më në fund…….Një emocion i madh më përshkoi të tërën tek ecja në pllakat e shkërrmoqura e të thyera nga gjysëm-errësira drejt një drite verbuese në hyrjen e saj qendrore. Megjithëse më binte drejt e në sy nuk ma trazoi aspak ndjenjën e përzier me tufa kujtimesh ngjyra-ngjyra të një kohe të ikur, të mitizuar e thuajse të përjetësuar. Kujtime të errëta e të hedhura tutje në skutat e pavetëdijes si të pajeta si vetë dyert e dritaret me xhama të thyer e të krisur që fare mirë mund të përbënin një ekspozitë mbi vandalizmin sigurisht të erotizuar të shqipëtarëve.

Arkitekti gjerman edhe pse artikulonte mu në qendër të saj përpara një ekrani high-tech, zëri i tij monoton prej akademiku në përputhje të plotë me seriozitetin solemn të ngjarjes (ta quajmë gjysmë-hapjes së piramidës) ma bënte edhe më të vështirë përqendrimin tek ligjërimi i tij. Në fakt krejt padashur ai lehtësoi së tepërmi përqendrimin tim të plotë rreth asaj (piramidës). U përpoqa vetëm dy herë ta dëgjoj këtë ligjërim megjithëse dëgjuesit e tjerë dukeshin se e kishin mbërthyer tjetrin në vëmendje të plotë (dhe kjo jo sepse të gjithë ishin arkitektë ), por e kisha të pamundur pasi hapësira e madhe e zbrazur rreth meje kumbonte megjithë forcën e heshtjes dhe të mungesës si zë që më thërriste pranë saj.

Ndonjëherë shpërqendrime të tilla, si rasti i arkitektit berlinez që rrekej të artikulonte fjalë rreth ‘saj’, shërbejnë dhe si filtra shkarkues emocionesh. Në mënyrë mbase të pavullnetshme kjo fjalë dyfish e huaj (berlinezi shprehej në anglisht por njëkohësisht i adresohej shqipëtarëve), monotone e me nota serioziteti mund të ketë ndihmuar ngapak në grumbullimin e emocionit rreth kësaj hapësire nga e cila u privuam ndër vite. Emocioni ishte i fortë deri kokëfortë e ia doli të më shkëputë pa lënë kohë për ndonjë pseudo-fajësim për ‘mospërfilljen’ spontane të leksionit mbi rehabilitimin e ngrehinave të tilla. Me një tjetër të ‘frymëzuar’ që më bëri një mini-guidë të shpejtë të hapësirës, brodhëm aq sa mundëm në karakatinën e mrekullueshme, thesarin e adoleshencës sonë. Hyrja tek kthinat e ish- disko studenti ishte edhe më errët seç kish qenë gjatë kohës së përdorimit të fund-viteve 90, ku gjysëm-ndriçimi i qëllimshëm që zbriste në kufijtë e territ i jepte gjithë sharmin fund-javave tona.

   Objektet e grumbulluara rrëmujshëm nëpër kthinat e saj më përngjanin me ndonjë ekspozitë bashkëkohore të ndonjë koleksionisti suedez që trajtonte temën e lodhjes së subjektit nga jeta e modernizuar. Por haluçinacioni i përftuar rrëzohej në çast sapo hidhje vështrimin drejt korridorit që të çonte tek ish-diskoteka, e cila ishte tanimë shndërruar në një tunel zhytur krejtësisht në terr.

E patëm ‘përdorur’ njëherë këtë hapësirë si skenë për një performim me mjete rrethanore të frymëzuar e mbështetur që në krye të herës nga zysh Moza (sigurisht e letërsisë dhe jo e fizikës termo-dinamike). Petroninsat në garë me gjimnaze të tjera të kryeqytetit kërcyen përpara një publiku ‘profesorësh’ të kapardisur nëpër kolltuqe në një ambjent qe s’kishte asnjë lidhje me ‘uljen’. Disa prej tyre se kishin pëlqyer shfaqjen dhe kjo ia rriti automatikisht vlerat performancës sonë. Përplasja e brezave thellohej edhe më shumë pasi na erdhën në vesh emërtimet si ‘të dehurit e vitit të tretë….ajo qe zhurmë e jo muzikë… Nine Inch Nails miksuar me Fear Factory-n i jepnin gjithë lezetin koreografisë së quajtur ‘Farmak’ e menduar enkas për të helmuar parinë e shkollës. Sa më i fortë efekti ndjellës tek ta aq më të realizuar ndiheshim ne. Kështu klithmat e M.Manson-it tek ‘The horrible people‘ i vunë kapakun dëfrimit tonë kur pamë sikletin në sytë e të kapardisurve nëpër kolltuqe që kishin ardhur të shikonin spektaklin e fund -vitit të nxënësve të dashur e të dalluar. …

Seminari i Fushës Frojdiane në Shqipëri

9 Nëntor, Ora 9h-18h Akademia e Shkencave, Salla e Bibliotekës Në këtë seminar do të trajtohet çështja e simptomës dhe vendi i fantazmatikës në klinikën psikanalitike. Të dyja këto koncepte përbëjnë binarët kryesorë që e shoqërojnë gjithmonë përvojën psikanalitike. Rëndësia e rolit që luan simptoma është e barasvlefshme me atë të ushtruar nga fantazmatika në momentin e përmbylljes së saj. Seminari do të zhvillojë një analizë nëpërmjet teksteve të S. Freud, J.Lacan dhe J.A.Miller si dhe prezantimeve klinike.   (more…)

E lexuar, e shkruar, e folur …. e interpretuar

Forumi i hapur ‘Polifoni (pa fustanellë)’ sjell katër zëra Sergio Caretto, Jolka Nathanaili-Penotet, Matilda Odobashi dhe Romeo Kodra të cilët lexojnë, shkruajnë, flasin dhe interpretojnë çështje universale që na interesojnë të gjithëve si pjesë e një komuniteti të caktuar njerëzor, si p.sh. seksualiteti, kryeshënjuesi, ligjërimi i mjeshtrit, ligjërimi i universitetit por edhe çështje më singolare si ‘subjekti’, realja, trupi erogjen. Psikanalisti italian Sergio Caretto do të rimarrë tekstet e tre folësve të tjerë, ku dy prej tyre i përkasin tashmë botës së artit, për të kompozuar me këta zëra një polifoni krejt singolare në një gjuhë të huaj, për një publik unheimlich.

(more…)

Il sogno e il reale Pierre Naveau Il sogno Padre, non vedi che brucio? ha un posto a parte. Questo sogno, raccontato da una paziente, è citato da Freud all’inizio dell’ultimo capitolo della sua Traumdeutung. Quando Lacan prende in esame il sogno in questione, nel terzo capitolo del Seminario XI, indica fin da subito che esso gira attorno al legame che “unisce un padre al cadavere del figlio morto”. Dopo aver vegliato il proprio figlio, il padre si addormenta e sogna… Il sogno e il reale

Recension i librit ‘Mësimet e mia‘ i Jacques Lacan-it në revistën e përkatërmuajshme kritike ‘Letra’

E pavetëdijshmja që mendon me forcë

Nga Adem Jakllari

Botimet në fushën e psikanalizës mbartin me vete një kërshëri të fortë, për më tepër në mjedisin libror shqiptar. Kjo, në radhë të parë, për referencat e pashkatërrueshme kulturore që ka ende në ditët e sotme revolucioni frojdian. Dhe, së dyti sepse biblioteka shqiptare është tepër e varfër në të tilla botime. Freud-i, pas A. Einstein-it, është intelektuali më ndikues i shekullit XX dhe në vazhdim, ndaj edhe dishepujt e tij lozin një rol jo të vogël në shumë fusha të dijes humane. Jacques Lacan-i është një ndër ta, madje ndër më të rëndësishmit. Ai, siç thotë Judith Miller-i, e shpëtoi zbulimin e psikanalizës “nga ndryshkja e tehut”, prirje qe kishte zënë të buthtonte pas Luftës së Dytë Botërore.

Me ligjërimet e veta universitare, Lacan-i i riformalizoi konceptet themelore të doktrinës frojdiane – e pavetëdijshmja, tjetërsimi, seksualiteti etj., duke i dhënë përparësi në interpretim natyrës simbolike të tyre. Në këtë mënyrë, Lacan-i e zhvendos primatin e shumë prej koncepteve të krijuara prej Freud-it, mbi shtratin e gjuhës sirnbolike. Theksi kryesor i ligjëratave të Lacan-it bie mbi funksionin e fushës së ligjërimit dhe të gjuhës në psikanalizë. Simbolika gjuhësore, është sipas tij, çelësi me të cilin hyhet në semantikën e reales dhe imagjinares.

Një nga tezat kryesore të Lacan-it, si vazhdues i Freud-it, është ajo që e përkufizon njeriun si të “zhytur në një banjë gjuhe”. Koncepti është i ngjashëm me atë të Heidegger-it, i cili thotë se “njeriu banon në gjuhë”. Në analizën e vet Lacan-i nënvizon që edhe Freud-i, veçanërisht kur merret me interpretimin e ëndrrave, zbulon se gjuha e tyre ka karakter simbolik dhe se struktura e këtyre simboleve përcaktohet nga natyra e “banjës gjuhësore”. Lacan-i e vazhdon arsyetimin e vet duke u ndalur edhe në elemente të tjera të analizës frojdiane, siç është rasti i psikopatologjisë së jetës së përditshme. Sipas Lacan-it, Freud-i gjen në këto proçese një faktor të përbashkët që lidhet me praninë e fjalëve, e “vrimave në ligjërim”, lojërave dhe ambiguiteteve. Duke thelluar dhe pasuruar tezën frojdiane, ndoshta më provokuesen, se “e pavetëdijshmja strukturohet si gjuhë”, Lacan-i i lidh ligjet e psikanalizës me ligjet strukturore të De Saussure-it. Në librin Mësimet e mia ai shkruan: “Freud-i e përshkruan ëndrrën si një lloj nyje, si një mjet asociativ formash verbale të analizuara që kryqëzohen si të tilla, jo për shkak të kuptimit të tyre, por falë një lloj homonimie”.

Libri që po i jepet lexuesit shqiptar në nivel të ligjërimit dhe ngjizjes teorike është krejt i veçantë dhe kërkon të krijojë një paradigm të re leximi. Është një libër që nuk merr përsipër të ndërtojë premisa të qëndrueshme në rrafsh konceptual dhe diskursiv. Ai është strukturuar si një rrjet i dendur dhe i ndërlikuar shënjuesish. “ Çfarë po përpiqem të arrij, shkruan autori, është t’ju bëj pjesë të diçkaje që është duke u kryer, që është në lëvizje e sipër, diçkaje që s’ka të pambaruar dhe që ndoshta do të mbarojë vetëm kur të kem mbaruar unë. . .”

Lacan-i vjen për herë të parë në gjuhën shqipe, duke përbërë, kështu, një akt të mirëfilltë kulturor. Ai është një prej psikanalistëve më të debatueshëm të gjysmës së dytë të shekullit XX. I sjellë me kompetencë të lartë profesionale dhe intelektuale prej Ardian Vehbiut, libri Mësimet e mia, që përbën një nga botimet më referuese të psikanalistit frëng, do të krijojë një traditë të re leximi dhe arsyetimi në kulturën tonë.

Në një shoqëri që ndryshon me shpejtësi dhe që mban në zenitin e saj jouissance-n e objekteve të konsumit në vend të ndalimit atëror, si duhet mbajtur singulariteti i subjektit dhe cili është vendi i psikanalizës ?

              (more…)

Fusha Frojdiane

18 Maj,  9h00-18h00 Akademia e Shkencave, Salla e Bibliotekës, Sheshi Fan Noli.  

“Il folle non deve essere misurato in termini di deficit e di dissociazione delle funzioni. Lo psicotico infatti è un soggetto nel pieno senso della parola. Da Freud sappiamo che il soggetto, sia esso nevrotico, psicotico o perverso, è sempre il soggetto dell’inconscio. Ma qual è la molla che scatta perché si arrivi ad avere come risultato un folle? Tutto il seminario ruota intorno a questo interrogativo. Lentamente, procedendo a spirale, Lacan arriva a delineare la cause delle psicosi. Essa non si annida nell’immaginario, ossia nel rapporto duale, tra un io e un altro io, fossero anche madre e bambino. La causa si annida nel simbolico, ossia in quel rapporto di cui Freud aveva dato il paradigma nella triade edipica e che Lacan, utilizzando l’apporto di de Saussure e di Jakobson, arriva a tradurre in termini di metafora. In gioco è un difetto della metafora paterna, a cui Lacan darà il nome di forclusione del Nome-del-Padre. Nel seminario Lacan ricorre per illustrarlo alle Memorie di un malato di nervi del presidente Schreber, a cui Freud aveva dedicato un saggio. Ma non è il testo di Freud a chiarire quello di Schreber. È il testo di Schreber a mettere in luce la pertinenza delle categorie forgiate da Freud, come ebbe a dire Lacan presentando le Memorie nella traduzione francese”.

Jacques Lacan, Il seminario III, Le psicosi, 1955-1956, Einaudi, Torino.

Sommario: Introduzione alle questione delle psicosi.- Tematica e struttura del fenomeno psicotico. – Del significante e del significato.- I dintorni del buco. Avvertenza.

Bashkangjitur do të gjeni programin për seminarin e psikanalizës të datës 18 maj. Lektori do të jetë zoti Sergio Caretto anëtar i SLP (Scuola Lacaniana di Psicoanalisi). Seminari i titulluar ‘Cili transfert tek psikozat ?’ do të zhvillohet tek Akademia e Shkencave, salla e Bibliotekës’ nga ora 9h00 deri në orën 18h00.

  (more…)

Frojdi na kujton se nuk është e keqja por e mira që na shkakton dhe ushqen ndjenjën e fajit.

Fjalë që psikanalisti më i rëndësishëm pas Frojdit i thotë pasi ka hapur një gropë në zemrën e psikiatrisë zyrtare dhe ka rizbuluar në simptomat e pacientëve me shëndet të brishtë mendor rrënjët e dyshimit dhe ankthit njerëzor. Këta pacientë hynë në analizë në vitet gjashtëdhjetë-shtatëdhjetë. Në zyrën e tij në Paris, në sallon ku kishte vazhdimisht radhë, ata presin t’i dëshmojnë një njeriu i aftë të hapë dyer që do të kishin të gjitha arsyet e botës për të mbetur të kyçura.

(more…)

  PAS EDIPIT GRATË ZGJEDHOHEN NË TË ARDHMEN Rasti klinik, Institucioni dhe përvoja ime e psikanalizës   Thirrje-propozim-PIPOL 6